سبک زندگی جدید باعث شده است، شمار مبتلایان به دیابت هر روز افزایش پیدا کند. دیابت یک نوع بیماری مزمن است که بدن نمی تواند مقدار قند خون خود را تنظیم کند ، زیرا لوزالمعده و غدد بزاقی به درستی کار نمی کند ، برای متعادل سازی سطح قند خون، بیمار مجبور به تزریق انسولین می باشد. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس ساخته می شود.
در تمام جهان، دیابت یک بیماری مزمن است و زمانی بروز پیدا می‌کند که بدن نتواند انسولین کافی تولید کند یا از انسولین تولید شده به‌درستی استفاده کند. افرادی که به دیابت مبتلا هستند، علاوه‌بر اینکه مشکلات متعددی در سلامتی خود دارند، برای جراحی ترمیمی و زیبایی دهان و دندان هم دچار مشکل هستند.
دیابت یک بیماری مزمن است. بیماری دیابت قابل کنترل است اما قابل درمان نیست. بیماران دیابتی باید در طول زندگی خود از بهداشت دهان و دندان مراقبت های ویژه ای داشته باشند زیرا سطح قند خون عملکرد بسیاری از غدد مخاطی را تحت تاثیر قرار می دهد. که بیمار مبتلا به دیابت و یا بیماری های دیگری که ممکن است سلامت دهان و دندان را تحت تأثیر قرار دهد و خشکی دهان را تجربه کنند. باید به دندانپزشک مراجعه کند تا دندانپزشک نحوه مراقبت از دندان ها را توضیح دهد . ما در کلینیک شبانه روزی دندانپزشکی مینوسا در میرداماد متخصص در زمینه درمان این نوع بیماران هستیم ، به طور دوره ای بیماران دیابتی را کنترل می کنیم و توصیه هایی برای مراقبت از این بیماران ارائه می دهیم.
دیابت چگونه بر روی دندان ها تأثیر می گذارد؟
خون انسان باید سطح قند خون را در حد متوسط حفظ کند. افرادی که سطح قند خون بیش از سطح متوسط می باشد، از دیابت رنج می برند.هر بیمار که از دیابت رنج می برد آسیب دندان یکسان با دیگر افراد سالم نخواهد داشت.
تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان را بیشتر با تاخیر در بهبود زخم می‌شناسند برای همین پیرسینگ اصلا به افرادی که دچار دیابت هستند توصیه نمی‌شود. شرایطی که باعث می‌شود زمینه ابتلای فرد به برخی بیماری‌ها فراهم شود و یا زخم دچار عفونت گردد. به‌طورکلی افرادی که قند خون بالا دارند، علاوه بر اینکه باید مراقب سلامت قلب، کلیه‌ها، چشم‌ها و اعصاب خود باشند، باید بیشتر مراقب بهداشت دهان و دندان خود نیز باشند.
دیابت باعث ابتلا به آسیب های بافتی مانند عفونت های قارچی (کاندیدیازیس) ، زخم ، استوماتیت و تغییر در شکل زبان (مانند شکاف زبان) می شود . دیابت باعث تغییراتی در پوشش چشایی و حس چشایی و ایجاد سوزش زبان ، تخلیه زبان واحساس سوزش می شود. ایجاد این شرایط به دلیل خشکی دهان ، ترمیم کند زخم ها و اختلال در پاسخ های ایمنی و التهابی دندان ها می باشد. دیابت ممکن است در روند رویش دندان تغییر ایجاد کند و در بروز پوسیدگی و هیپوپلازی مینای دندان تاثیر دارد.
اما این تنها مشکلی نیست که سلامت دندان و دهان آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه ابتلا به پریودنتال لثه که باعث دردناک شدن استخوان دهان، بوی بد، مشکلات جویدن و حتی سست شدن ریشه دندان می‌شود را باید به‌عنوان تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان قلمداد کرد. همچنین افراد مبتلا به این بیماری، عارضه‌های دهانی مانند خشکی، قارچ و پوسیدگی دندان را بیشتر تجربه می‌کنند که اصطلاحا از آن با عنوان برفک دهانی یاد می‌شود که لکه‌هایی سفید رنگ و یا لک داخل دندان، حفره‌های دهانی را پر می‌کنند و باعث ایجاد درد و سوزش می‌شوند.
این بیماری معمولا به‌علت کاهش سطح بزاق اتفاق می‌افتد و مصرف دخانیات این مشکل را تشدید خواهد کرد. از طرفی درمان اکثر بیماری‌ها چنانچه نیاز به جراحی داشته باشد، بسیار خطرناک خواهد بود. زیرا مشخص نیست زخم‌ها چه زمانی بهبودی کامل پیدا کنند.
بیمار مبتلا به دیابت باید مدام زیر نظر پزشک متخصص باشد تا بیماری او کنترل شود. گاهی کنترل بیماری از طریق داروهای خوراکی است و گاهی نیاز به تزریق مداوم انسولین وجود دارد. اما تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان یک تاثیر دوسویه است. به‌طوری که هرچقدر قند خون بر لثه و دندان اثر می‌گذارد و باعث بیماری می‌شود، وجود بیماریهای دهان و دندان نیز کنترل قند خون را دشوار خواهد کرد.
قند خون بالا می تواند علائمی ایجاد کند مانند:
- تاری دید
- تشنگی بیش از حد
- خستگی
- تکرر ادرار
- گرسنگی
- کاهش وزن
بزاق و دیابت
بیماران دیابتی قند و گلوکز بالایی در بزاق دارند. بزاق در تماس دائمی با دندان ها و لثه ها می باشد. لازم به یادآوری است که قند به دلیل پلاک های دندان و گلوکز باعث افزایش تعداد باکتری ها می شود.
چگونه می توان از مشکلات دندان مرتبط با دیابت جلوگیری کرد؟
دیابت قابل کنترل است ، کنترل سطح قند خون برای جلوگیری از مشکلات پریودنتال در آینده مهم است. همچنین توصیه می شود سیگار نکشید زیرا خطرات بیماری پریودنتال و التهاب لثه را افزایش می دهد.
دستورالعمل های بهداشتی دهان و دندان در صورت ابتلا به دیابت
- – روزی 2 یا 3 بار مسواک بزنید
- – از نخ دندان استفاده کنید
- – از مصرف سیگار دوری کنید
- – الکل و مواد مخدر مصرف نکنید
- – مرتباً به دندانپزشک مراجعه کنید
- – هر 6 ماه یکبار دندان های خود را جرم گیری کنید.
آیا دندان ها می توانند به دلیل دیابت از بین بروند؟
عدم کنترل دیابت و بهداشت نامناسب دهان و دندان می تواند در نهایت باعث از دست دادن دندان شود. در صورت از دست دادن ، می توانید درمان ایمپلنت دندان را انتخاب کنید . در صورت استفاده از ایمپلنت ، دندانپزشک سابقه پزشکی شما را ارزیابی می کند و در مورد انجام درمان تصمیم می گیرد.
آیا فرد مبتلا به دیابت در هنگام بیدار شدن از خواب احساس خشکی دهان و بوی بد دهان می کند ؟
باکتری ها در دهان ما خیلی سریع تولید مثل می کنند. زمانی که مسواک زدن را به پایان رساندیم ، باکتری ها بلافاصله شروع به تولید مثل می کنند و در افراد دیابتی تولید بزاقی اتفاق نمی افتد و خشکی دهان فعالیت باکتری ها را افزایش می دهد. باکتری های تولید شده در دهان باعث بوی بد دهان می شود. خشکی دهان و تکثیر باکتری برای همه رخ می دهد ، نه فقط کسانی که دیابت دارند.
متخصصان کلینیک دندانپزشکی مینوسا در میرداماد به طور منظم بیماران دیابتی را معالجه می کنند ، اگر شما نیز از بیماری دیابت رنج می برید، می توانید برای تشخیص و درمان یک ویزیت رایگان را در کلینیک انجام دهید تا بهترین راه حل ممکن را با بیشترین کنترل برای شما ارائه دهیم
چرا افراد دیابتی با مشکلات دهان و دندان مواجه می شوند
وقتی سطح قند در خون افراد بالا باشد، به این معناست که سطح قند در بزاق نیز بالاتر از حد معمول است. در چنین وضعیتی باکتری‌هایی که روی پلاک دندان زندگی می‌کنند، قند موجود در بزاق را به‌عنوان غذا استفاده می‌کنند و باعث ایجاد پوسیدگی و عفونت های لثه می‌شوند. بنابراین درباره تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان باید گفت، اگر قند خون کنترل نشود و بزاق همچنان شیرین بماند و پلاک روی دندان‌ها وجود داشته باشد، امکان دندان درد، درد استخوان فک و عفونت لثه کاملا محتمل است که در نهایت به از دست دادن دندان منجر می‌شود.
دیابت بر کدام بخش از دهان و دندان اثر می‌گذارد
به‌طورکلی درباره تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان باید گفت، افزایش قند خون بر:
- لثه
- دندان
- و دهان
اثر خواهد گذاشت.
از علائم بیماری لثه در اثر ابتلا به دیابت می‌توان به لثه متورم و خونریزی کننده، درد در لثه، دور شدن لثه از دندان، فاصله گرفتن دندان‌ها از هم، چرک کردن لثه و بوی بد دهان اشاره کرد. از مقدمات ابتلای دندان افراد دیابتی به بیماری باید از پلاک گرفتن دندان، ایجاد حفره روی آن‌ها و دردناک شدن آن‌ها نام برد. از علایم بیماریهای دهانی هم ابتلا به کاندیدیازیس یا برفک دهانی است که نوعی عفونت قارچی محسوب می‌شود.
برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای دهن و دندان چه باید کرد
اگر براساس آزمایشات تشخیصی ثابت شده است که دچار قند خون بالا و دیابت هستید، منطقی است که به‌صورت منظم تحت نظر یک دندانپزشک مجرب باشید. زیرا حتی گاهی مسواک زدن عادی و نخ دندان کشیدن هم باعث بروز خونریزی در دهان می‌شود و مقدمه مشکلات بعدی خواهند شد. اگر معاینات منظم را در دستور کار زندگی خود ندارید، حتما در صورت بروز درد در لثه، بوی بد دهان، برفک و یا حس طعم بد به دندانپزشک مراجعه کنید و تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان را ناچیز در نظر نگیرید.
آیا در صورت ابتلای بیماران دیابتی به مشکلات دهان و دندان، این مشکلات قابل درمان است؟
همه چیز به این موضوع بستگی دارد که چه زمانی متوجه مشکلات دهانی خود شوید و چه سطحی از دیابت را تجربه می‌کنید. به‌هرحال امکان خود درمانی وجود ندارد و نمی‌توان عوارض دهانی و دندانی را نادیده گرفت یا بهبود آن را به گذر زمان موکول کرد. دندانپزشک با بررسی دقیق مشکل و رویت پرونده پزشکی شما تصمیم به جراحی دندان، تمیز کردن آن یا درمان‌های دارویی می‌گیرد. گاهی حل این مشکل به سادگی استفاده از یک دهان‌شویه مخصوص است که پزشک تجویز می‌کند. برای خشکی دهان یا عفونت‌های قارچی هم درمان‌های متعددی وجود دارد که دندانپزشک برای کاهش تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان برای شما در نظر خواهد گرفت.
افراد دیابتی در معرض ابتلا به انواع امراض کلیوی، قلبی و دهان و دندان قرار دارند. بنابراین گام اول برای حفظ سلامتی، کنترل قند خون است. اگر مبتلا به دیابت هستید، آن را به خوبی کنترل کنید و پرهیزهای غذایی که برایتان در نظر گرفته شده است را رعایت کنید. در نظر گرفتن نکاتی که در ادامه آمده است می‌تواند تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان را کاهش دهد:
- قند خون خود را تحت نظر یک پزشک متخصص کنترل کنید و تک تک دستورات دارویی و پرهیزهای غذایی را رعایت نمایید
- حداقل دو بار در روز به شیوه‌ای اصولی و با یک ابزار استاندارد مسواک بزنید و استفاده منظم از نخ دندان را فراموش نکنید
- یک دندانپزشک مجرب را در جریان پرونده پزشکی قند خون قرار دهید و معاینات منظم دوره‌ای را نزد او انجام دهید. دندانپزشک باید دقیقا بداند شما چه داروهایی را با چه دوزی چند بار در روز مصرف می‌کنید
- رژیم غذایی سالم داشته باشید و ورزش مناسب و منظم را از برنامه زندگی خود حذف نکنید
- مصرف دخانیات را کنار بگذارید، دود باعث تورم و التهاب لثه و آسیب‌پذیری آن خواهد شد، روش‌های اصولی ارک سیگار را در پیش بگیرید
- اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید یا ایمپلنت و کامپوزیت دارید، چنانچه احساس درد در لثه داشتید یا هنگام جویدن با مشکل مواجه شدید، پزشک خود را در جریان قرار دهید.
کلام آخر
در تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان همین بس که افراد مبتلا به قند خون بالاتر مستعد ابتلا به انواع بیماریهای دهانی هستند و چنانچه بیماری خود را در سطح کنترل شده‌ای مهار نکنند، ممکن است علاوه بر اینکه مشکلات سلامتی متعددی در دیگر بخش‌های بدن مانند کلیه، قلب، چشم، پا و … داشته باشند در سلامت دهان و دندان هم دچار چالش شوند. بنابراین این افراد ضمن اینکه باید برای کنترل بیماری خود به یک پزشک مجرب مراجعه کنند، باید معاینات منظم دندانپزشکی را نیز دنبال کنند. همچنین رعایت نکاتی که در این مقاله گفته شد از جمله مسواک زدن اصولی و منظم، مراقبت از بهداشت لثه، عدم استعمال دخانیات و … نیز به‌طور چشمگیری می‌تواند سلامت دهان و دندان را تضمین کند. رژیم غذایی درست و حرکات بدنی منظم را هم نباید در کنترل قند خون و به‌تبع سلامت دهان نادیده گرفت.
