برفک دهان و دانستنی‌های آن

تعداد کمی قارچ کاندیدا در بخش‌های مختلف بدن از جمله دستگاه گوارش، پوست و دهان وجود دارد. این مقدار از قارچ کاندیدا در بدن هیچ مشکلی برای افراد سالم ایجاد نمی‌کند…

برفک دهان که به آن کاندیدیازیس دهانی نیز گفته می‌شود، یک عفونت مخمر/قارچ از جنس کاندیدا است. کاندیدیازیس دهانی در غشای مخاطی دهان ایجاد می‌شود.این بیماری اغلب توسط قارچ کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود اما ممکن است توسط کاندیدا گلابراتا یا کاندیدا تروپیکالیس نیز ایجاد شود.

در بسیاری از افراد، برفک باعث ایجاد مشکلات جدی نمی‌شود. با این حال، علائم و نشانه‌های این بیماری در برخی از افراد که سیستم ایمنی ضعیف دارند، ممکن است بسیار شدید باشد. نتیجه‌ی درمان کاندیدیازیس دهانی معمولاً بسیار خوب و اثر بخش است. بیشتر افراد مبتلا به این بیماری به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند. با این حال، برفک ممکن است به طور مجدد ایجاد شود. به ویژه اگر فاکتورهایی مانند سیگار کشیدن در فرد وجود داشته باشد. در این مطلب به بررسی کلی جنبه‌های کاندیدیازیس ‌دهان از جمله دلایل، علائم و درمان آن پرداخته شده است.

کلینیک شبانه روزی دندانپزشکی مینوسا ارائه دهنده تمامی خدمات مروبط به سلامت وزیبایی دهان و دندان می باشد.30 درصد تخفیف از وب سایت

حقایق سریع در مورد برفک دهان

• برفک دهان یک بیماری شایع است اما در بیشتر موارد مشکلات عمده‌ای ایجاد نمی‌کند.
• افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر از سایر افراد تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرند.
• کاندیدیازیس دهانی پس از شیمی درمانی یا رادیوتراپی سر و گردن ممکن است به طور مرتب رخ دهد.
• این بیماری همچنین در افرادی که استروئید مصرف می‌کنند، پروتزهای دندانی دارند و یا مبتلا به دیابت هستند، بیشتر است.
• بارزترین علامت برفک، رسوبات سفید رنگ در داخل دهان است.

در مورد آبسه دندان هم بخوانید

درمان بیماری برفک دهان

پزشکان معمولاً داروهای ضد برفک مانند نیاتاتین یا میکونازول را که به اشکال قطره، ژل یا قرص هستند، تجویز می‌کنند. همچنین ممکن است به بیمار یک سوسپانسیون موضعی برای شستشوی دهان داده شود. علاوه بر این، داروهای ضد قارچ خوراکی یا داخل وریدی ممکن است انتخابی برای افرادی باشد که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

اگر موارد درمانی بالا موثر نباشند، ممکن است از آمفوتریسین B استفاده شود. با این حال، این روش به دلیل عوارض جانبی منفی، به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می‎شود. عوارض جانبی این روش شامل تب، حالت تهوع و استفراغ است.

داروهای خانگی برای درمان برفک دهان

در کنار درمان‎های پزشکی، موارد زیر می‌توانند به کاهش خطر بدتر شدن شرایط کمک کنند:

• شستشوی دهان با آب نمک
• استفاده از مسواک نرم برای جلوگیری از خراشیدن ضایعات
• عوض کردن مسواک به طور مرتب و روزانه، تا زمانی که عفونت از بین برود.
• مصرف ماست غلیظ برای بازگرداندن سطح باکتری‌های سالم بدن
• عدم استفاده از دهانشویه‌ها یا اسپری‌ها

علائم بیماری برفک دهان

به طور کلی برفک دهان در بزرگسالان به صورت رسوبات ضخیم، سفید یا کرم رنگ بر روی غشاهای مخاطی دهان (قسمت‌های مرطوب داخل دهان) ظاهر می‌شود. مخاط (غشای مخاطی) ممکن است متورم و کمی قرمز به نظر برسند. همچنین لکه‌ها ممکن است از روی مخاط بلند شوند. علاوه بر این، احساس ناراحتی یا سوزش نیز در برخی از افراد وجود دارد.

در صورتی که رسوبات سفید رنگ خراشیده شوند، ممکن است خونریزی ایجاد شود. همچنین لکه‌های سفید ممکن است به یکدیگر متصل شده و لکه‌های بزرگ ‌تری را ایجاد کنند. این لکه‌های بزرگ به عنوان پلاک شناخته می‌شوند. سپس ممکن است رنگ این لکه‌ها مایل به خاکستری و یا مایل به زرد شود. گاهی اوقات، ممکن است مناطق آسیب دیده دهان بدون وجود لکه‌های قابل تشخیص، تنها قرمز و زخمی شوند.

افرادی که از پروتزهای دندانی استفاده می‌کنند، ممکن است قسمت‌هایی از دهان آنها به طور مداوم قرمز و متورم باشد. بهداشت نامناسب دهان یا خارج کردن پروتزها قبل از خواب، ممکن است خطر را افزایش دهد.

برفک دهان بر اساس ظاهر به سه گروه تقسیم می‌شود. اگرچه در بعضی شرایط، بیماری ممکن است ما بین دسته‌ها قرار گیرد:

سودومومبرو:این رایج ترین نوع کاندیدیازیس دهان است.

اریتماتوز (آتروفیک): در این شرایط، وجود مناطق قرمز رنگ بیشتر از لکه‌های سفید است.

هایپرلاستیک: این شرایط به دلیل سختی در برداشتن پلاک سفید جامد، کاندیدیازیس پلاک مانند یا کاندیدیازیس گره‌ای نامیده می‌شود. این نوع برفک، کمتر رایج است و اغلب در بیماران مبتلا به HIV مشاهده می‌شود.

ضایعه‌های دیگری نیز همراه با کاندیدیازیس ظاهر می‌شوند. گاهی اوقات این ضایعات ممکن است ناشی از انواع دیگر باکتری‌هایی باشند که در داخل دهان وجود دارند. این می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• زخم‌های گوشه دهان: این شامل التهاب و یا شکاف در گوشه‌های دهان است.
• گلاییت رمبوئیک متوسط: این شامل یک ناحیه بزرگ قرمز و بدون درد در مرکز زبان است.
• اریتم لثه‌ای خطی: یک نوار التهابی که در لثه‌ها جریان دارد.

علل ایجاد بیماری برفک دهان

تعداد کمی قارچ کاندیدا در بخش‌های مختلف بدن از جمله دستگاه گوارش، پوست و دهان وجود دارد. این مقدار از قارچ کاندیدا در بدن هیچ مشکلی برای افراد سالم ایجاد نمی‌کند. در حقیقت، کاندیدا آلبیکنس در دهان ۷۵ درصد از جمعیت جهان وجود دارد. با این حال، کاندیدا آلبیکنس در افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند، به دلیل کاهش سیستم ایمنی یا شرایط خاص پزشکی، از کنترل خارج می‌شود. در نتیجه این افراد مستعد ابتلا به کاندیدیازیس دهان هستند.

عوامل خطرزای بیماری برفک دهان

برفک دهان در بزرگسالان، برای گروه‌های زیر مشکلی ایجاد می‌کند:

• اگر افرادی که از پروتز دندان (دندان مصنوعی) استفاده می‌کنند، موارد زیر را رعایت نکنند:
• اگر پروتزها تمیز نباشند
• به درستی قرار نگیرند
• قبل از خوابیدن از دهان خارج نشوند.
• مصرف آنتی بیوتیک‌ها: افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند، خطر بیشتری برای ایجاد برفک دارند. آنتی بیوتیک‌ها ممکن است باکتری‌هایی را که سطح قارچ کاندیدا را کنترل می‌کنند، از بین ببرند.
• استفاده بیش از حد از دهانشویه: افرادی که به مقدار بسیار زیاد از دهانشویه‌های ضد باکتری استفاده می‌کنند، ممکن است سطح باکتری‌های کنترل کننده کاندیدا را در معرض خطر قرار دهند. بنابراین خطر ابتلا به برفک در این افراد افزایش می‌یابد.
• داروهای استروئیدی: استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی می‌تواند خطر ابتلا به برفک را افزایش دهد.
• سیستم ایمنی تضعیف شده: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، احتمال ابتلای آنها به برفک وجود دارد.
• دیابت: خطر ابتلا به کاندیدیازیس دهان در افراد مبتلا به دیابت بسیار بیشتر است.
• خشکی دهان: افرادی که بزاق آنها کم است، مستعد ابتلا به برفک هستند.
• رژیم غذایی: سوء تغذیه باعث ایجاد برفک در داخل دهان می‌شود.
• سیگار کشیدن: افراد سیگاری در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به برفک داخل دهان هستند.

تشخیص برفک دهان

پزشک یا دندان پزشک می‌تواند با بررسی دهان بیمار و سوالاتی در مورد علائم بیماری آن را تشخیص دهد.